( 68 )سوره قلم اين سوره در مكه نازل شده و داراى 52 آيه است

محتواى سوره قلم

گرچه بعضى از مفسران در مكى بودن تمام سوره ترديد كرده ‏اند ، يا معتقدند قسمتى از آن در مدينه ، و قسمتى در مكه نازل شده ، ولى لحن سوره و محتواى آيات كاملا هماهنگ با سوره‏ هاى مكى است ، چرا كه بيش از هر چيز بر محور مساله نبوت پيامبر اسلام (صلى‏ الله‏ عليه ‏وآله ‏وسلّم‏) ، و مبارزه با دشمنانى كه او را مجنون مى‏ خواندند ، و دعوت به صبر و استقامت، و انذار و تهديد مخالفان به عذاب الهى ، دور مى ‏زند.روي همرفته مباحث اين سوره را مى‏ توان در هفت بخش خلاصه كرد:

1 -نخست به ذكر قسمتى از صفات ويژه رسول خدا (صلى ‏الله‏ عليه ‏وآله ‏وسلّم‏) مخصوصا اخلاق برجسته او مى ‏پردازد ، و آنرا با قسمتهاى مؤكدى تاكيد مى ‏كند.

2 -سپس قسمتى از صفات زشت و اخلاق نكوهيده دشمنان او را بازگو مى نمايد.

3 -در بخش ديگرى داستان اصحاب الجنة كه در حقيقت هشدارى است به مشركان زشت سيرت بيان شده.

4 -در قسمت ديگرى مطالب گوناگونى راجع به قيامت و عذاب كفار در آن روز آمده است.

5 -در بخش ديگرى انذارها و تهديدهائى نسبت به مشركان بازگو شده.

6 -در بخش ديگرى به پيامبر اسلام (صلى‏ الله‏ عليه‏ وآله‏ وسلّم‏) دستور مى ‏دهد كه در برابر دشمنان سرسخت ، استقامت و صبر نشان دهد.

7 -سرانجام در پايان سوره نيز سخن از عظمت قرآن و توطئه‏ هاى مختلف دشمنان بر ضد پيامبر به ميان آورده.

انتخاب نام قلم براى اين سوره به تناسب نخستين آيه آن است ، بعضى نيز نام آن را سوره ن ذكر كرده‏اند ، و از بعضى از روايات كه در فضيلت اين سوره آمده استفاده مى ‏شود كه نام آن سوره ن و القلم است .

فضيلت تلاوت سوره قلم

در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر گرامى اسلام نقل شده كه فرمود : من قرأ سورة ن و القلم اعطاه الله ثواب الذين حسن اخلاقهم : كسى كه سوره ن و القلم را تلاوت كند خداوند ثواب كسانى را كه داراى حسن اخلاقند به آنها مى‏ دهد.و در حديثى از امام صادق (عليه‏السلام‏) مى‏ خوانيم : من قرأ سورة ن و القلم فى فريضة او نافلة آمنه الله ان يصيبه فى حياته فقر أبدا ، و اعاذه اذا مات من ضمة القبر ان شاء الله : كسى كه سوره ن و القلم را در نماز واجب يا نافله بخواند خداوند او را براى هميشه از فقردر امان مى ‏دارد ، و هنگامى كه بميرد او را از فشار قبر پناه مى‏ دهد.اين ثوابها تناسب خاصى با محتواى سوره دارد ، و نشان مى‏ دهد كه هدف تلاوتى است كه توأم با آگاهى و به دنبال آن عمل باشد.

سورة القلم‏

بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ نوَ الْقَلَمِ وَ مَا يَسطرُونَ‏(1) مَا أَنت بِنِعْمَةِ رَبِّك بِمَجْنُونٍ‏(2) وَ إِنَّ لَك لأَجْراً غَيرَ مَمْنُونٍ‏(3) وَ إِنَّك لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ‏(4) فَستُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ‏(5) بِأَييِّكُمُ الْمَفْتُونُ‏(6) إِنَّ رَبَّك هُوَأَعْلَمُ بِمَن ضلَّ عَن سبِيلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ‏(7)


ترجمه:

بنام خداوند بخشنده بخشايشگر

1 -ن ، سوگند به قلم ، و آنچه را با قلم مى ‏نويسند

2 -به بركت نعمت پروردگارت تو مجنون نيستى.

3 -و براى تو اجر و پاداشى عظيم و هميشگى است.

4 -و تو اخلاق عظيم و برجسته‏اى دارى.

5 -و به زودى تو مى‏ بينى و آنها نيز مى ‏بينند.

6 -كه كداميك از شما مجنون هستيد.

 7 -پروردگار تو بهتر از هركس مى‏ داند چه كسى از راه او گمراه شده ، و هدايت يافتگان را نيز بهترمى ‏شناسد .

تفسیر در ادامه مطلب